Vitamin có thể được phân loại dựa trên độ tan của nó. Hầu hết là hòa tan trong nước. Ngược lại, các vitamin tan trong chất béo giống như dầu thì lại không hòa tan trong nước. Các loại vitamin tan trong chất béo có nhiều nhất trong các loại thực phẩm có nhiều chất béo và sẽ được hấp thụ tốt hơn nhiều vào máu của bạn khi bạn ăn chúng cùng với chất béo.
Có 4 loại vitamin tan trong chất béo trong chế độ ăn uống của người: Vitamin A Vitamin D Vitamin E Vitamin K Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quan toàn diện của các vitamin tan trong chất béo, các lợi ích sức khỏe, chức năng của chúng và các nguồn thực phẩm chính chứa chúng.
Vitamin A hỗ trợ nhiều khía cạnh quan trọng của các chức năng cơ thể, bao gồm:Duy trì thị lực: Vitamin A rất cần thiết cho việc duy trì các tế bào điều chỉnh ánh sáng trong đôi mắt và giúp cho sự hình thành của chất lỏng nước mắt.Chức năng miễn dịch: Việc thiếu Vitamin A sẽ làm suy yếu chức năng miễn dịch, làm tăng sự nhạy cảm dễ bị nhiễm trùngTăng trưởng cơ thể: Vitamin A cần thiết cho sự tăng trưởng của tế bào. Sự thiếu hụt có thể làm chậm hoặc ngăn chặn sự phát triển ở trẻ em.Tăng trưởng tóc: Nó cũng quan trọng cho sự tăng trưởng của tóc. Việc thiếu nó dẫn đến chứng hói, hoặc rụng tóc.Chức năng sinh sản: Vitamin A duy trì khả năng sinh sản và rất quan trọng cho sự phát triển của thai nhi.
Kết luận: Vitamin A được biết đến với vai trò quan trọng của nó trong việc duy trì thị lực. Nó cũng rất cần thiết cho sự tăng trưởng cơ thể, chức năng miễn dịch và sức khỏe sinh sản.
Kết luận: Các nguồn thực phẩm chứa vitamin nhiều nhất là gan và dầu cá. Một số lượng vừa đủ cũng có thể được bắt nguồn từ tiền vitamin A carotenoid, như beta-carotene, là chất được tìm thấy trong các loại rau.
Kết luận: RDA của vitamin A là 3.000 IU (900 mcg) cho nam giới trưởng thành và 2.333 (700 mcg) cho phụ nữ trưởng thành. Đối với trẻ em, nó trong khoảng từ 1.000 IU (300 mcg) đến 2.000 IU (600 mcg).
Việc thiếu hụt vitamin A là điều hiếm thấy ở các nước phát triển. Tuy nhiên, những người ăn thuần chay có thể gặp nguy cơ, vì vitamin A ở dạng trước khi được hình thành chỉ được tìm thấy trong các thực phẩm có nguồn gốc động vật. Mặc dù tiền vitamin A có rất nhiều trong nhiều loại trái cây và rau quả, nhưng nó không phải luôn luôn được chuyển đổi một cách hiệu quả thành retinol, là dạng hoạt động của vitamin A. Hiệu quả của việc chuyển đổi này phụ thuộc vào tính di truyền của người. Sự thiếu hụt cũng phổ biến ở một số nước phát triển, nơi mà nhiều thực phẩm bị hạn chế. Điều này rất phổ biến trong các quần thể có chế độ ăn chủ yếu là gạo tinh chế, khoai tây trắng hoặc sắn và thiếu thịt, chất béo và rau quả. Triệu chứng phổ biến của tình trạng thiếu hụt lúc ban đầu bao gồm bệnh quáng gà. Khi nó tiến triển, nó có thể dẫn đến các tình trạng nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như:Khô mắt: sự thiếu hụt nghiêm trọng có thể gây khô mắt, một tình trạng đặc trưng của sự khô mắt là do giảm sự hình thành chất lỏng giọt nước mắt.Mù: sự thiếu hụt vitamin A nghiêm trọng có thể dẫn đến mù. Trong thực tế, nó là một trong những nguyên nhân có thể phòng ngừa phổ biến nhất gây mù trên thế giới.Rụng tóc: Nếu bạn đang thiếu vitamin A, bạn có thể bắt đầu bị mất đi tóc của bạn.Vấn đề về da: Việc thiếu hụt dẫn đến một tình trạng về da được gọi là tăng sừng hóa (chứng dày biểu bì) hoặc nổi da gà.Chức năng miễn dịch kém: Sự thiếu vitamin làm cho con người dễ bị nhiễm trùng.
Kết luận: Sự thiếu hụt vitamin A nặng nề có thể dẫn đến mù lòa. Các triệu chứng khác có thể bao gồm rụng tóc, các vấn đề về da và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Sử dụng quá liều vitamin A có thể dẫn đến tình trạng nghiêm trọng gọi là hypervitaminosis A (bệnh thừa vitamin). Điều này hiếm khi xảy ra, nhưng có thể có ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Nguyên nhân chính của nó là do sử dụng quá liều vitamin A từ thực phẩm bổ sung, gan hoặc dầu gan cá. Ngược lại, việc ăn nhiều các tiền vitamin A lại không gây ra bệnh thừa vitamin. Các triệu chứng chính và hậu quả của việc ngộ độc bao gồm sự mệt mỏi, nhức đầu, khó chịu, đau dạ dày, đau khớp, chán ăn, nôn, mờ mắt, các vấn đề về da và chứng viêm trong miệng và mắt. Nó cũng có thể dẫn đến các tổn thương gan, mất xương và rụng tóc. Ở liều rất cao, vitamin A có thể gây tử vong. Mọi người nên tránh vượt quá giới hạn trên khi nạp vào, đó là 10.000 IU (900 mcg) mỗi ngày cho người lớn. Với lượng cao hơn, hoặc 300.000 IU (900 mg), có thể gây ra bệnh thừa vitamin A cấp tính ở người lớn. Trẻ em có thể gặp các tác dụng có hại ở liều lượng thấp hơn nhiều. Các mức dung nạp sẽ khác biệt rất nhiều theo từng cá nhân. Trẻ em và những người có bệnh gan như xơ gan và viêm gan siêu vi có nguy cơ gia tăng và cần phải chăm sóc thêm. Phụ nữ mang thai cũng nên đặc biệt cẩn thận, vì vitamin A liều cao có thể gây hại cho thai nhi. Với liều ở mức 25.000 IU mỗi ngày đã được cho là có liên kết với dị tật bẩm sinh.
Kết luận: Dùng vitamin A liều cao có thể dẫn đến bệnh thừa vitamin A, là bệnh có liên kết với các triệu chứng khác nhau. Phụ nữ mang thai nên tránh ăn một lượng vitamin A cao vì các nguy cơ dị tật bẩm sinh.
Kết luận: Thực phẩm bổ sung chủ yếu có lợi cho những người có hàm lượng vitamin A thấp hoặc thiếu. Có một ngoại lệ là trẻ em bị sởi, vì nghiên cứu cho thấy việc bổ sung có thể giúp điều trị căn bệnh này.
Được đặt biệt danh là vitamin ánh nắng mặt trời, vitamin D được sản xuất bởi làn da của bạn khi nó tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Nó được biết đến với các tác dụng có lợi của nó đối với sức khỏe của xương, và sự thiếu hụt làm cho bạn rất dễ bị gãy xương.
Vitamin D có nhiều vai trò và chức năng, nhưng chỉ một số ít được nghiên cứu kỹ lưỡng. Bao gồm những điều sau đây:Duy trì xương: Vitamin D điều hòa nồng độ lưu thông của canxi và phốt pho, đó là những khoáng chất quan trọng nhất cho sự phát triển và duy trì xương. Nó thúc đẩy sự hấp thụ các khoáng chất từ chế độ ăn uống.Hệ thống điều tiết miễn dịch: Nó cũng điều chỉnh và tăng cường chức năng hệ miễn dịch Một khi được hấp thụ vào máu, gan và thận sẽ chuyển đổi calciferol thành calcitriol, đó là hình thức hoạt tính sinh học của vitamin D. Nó cũng có thể được lưu trữ để sử dụng sau này dưới hình thức calcidiol. Vitamin D3 sẽ hiệu quả hơn trong việc chuyển thành calcitriol hơn vitamin D2
Kết luận: Một trong những chức năng quan trọng nhất của vitamin D là duy trì nồng độ canxi và phốt pho trong máu. Nó đem lại lợi ích cho sức khỏe của xương bằng cách thúc đẩy sự hấp thu các khoáng chất.
Vài loại thực phẩm tự nhiên có chứa vitamin D. Các nguồn thực phẩm tốt nhất là cá béo và dầu cá, nhưng các loại nấm đã được tiếp xúc với ánh sáng cực tím cũng có thể chứa một lượng đáng kể. Biểu đồ bên trên cho thấy một lượng vitamin D trong 3,5 ounces (100 gram) của một số nguồn thực phẩm chứa nó nhiều nhất: Ngoài ra, các sản phẩm từ sữa và bơ thực vật thường đi kèm với việc đưa cho thêm vitamin D vào đó. Để tìm hiểu thêm những ý tưởng về các loại thực phẩm mà bạn có thể ăn để làm tăng lượng vitamin D nạp vào của bạn, hãy đọc này.
Kết luận: Cơ thể của bạn có thể sản xuất ra lượng vitamin D mà nó cần nếu bạn thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng mặt trời bằng bộ phận lớn của làn da của bạn. Tuy nhiên, hầu hết mọi người cần phải nạp nó từ chế độ ăn uống hoặc từ thực phẩm bổ sung, chẳng hạn như cá béo hoặc dầu cá.
Vì không có mức RDA nào được thành lập dành cho trẻ sơ sinh, các giá trị được đánh dấu bằng một dấu sao là lượng vừa đủ để nạp vào (AI). AI cũng tương tự như RDA, nhưng dựa trên chứng cứ yếu hơn. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về liều lượng nạp vào tối ưu của vitamin D, hãy đọc này.
Kết luận: Đối với trẻ em và người lớn, RDA của vitamin D là 600 IU (15 mcg). Mức này sẽ hơi cao hơn đối với người cao tuổi, ở 800 IU (20 mcg).
Kết luận: Các triệu chứng chính của tình trạng thiếu vitamin D bao gồm mệt mỏi, yếu cơ, xương mềm, làm tăng nguy cơ gãy xương và nhạy cảm dễ bị nhiễm trùng.
Ngộ độc Vitamin D là rất hiếm. Trong khi việc tốn rất nhiều thời gian dưới ánh mặt trời sẽ không gây ngộ độc vitamin D, thì việc nạp một lượng lớn từ thực phẩm bổ sung có thể sẽ làm hại bạn. Hậu quả chính của việc ngộ độc là làm tăng canxi huyết, một tình trạng đặc trưng bởi có quá nhiều lượng canxi trong máu. Các triệu chứng bao gồm đau đầu, buồn nôn, chán ăn, sụt cân, mệt mỏi, tổn thương thận và tim, huyết áp cao và những bất thường của thai nhi. Con người thường được khuyên nên tránh vượt quá giới hạn trên của vitamin D, đó là 4.000 IU mỗi ngày cho người lớn. Liều lượng cao hơn, dao động từ 40,000-100,000 IU (1,000-2,500 mg) mỗi ngày, có thể gây ra các triệu chứng ngộ độc ở người lớn khi dùng hàng ngày trong một hoặc hai tháng. Hãy ghi nhớ rằng với liều thấp hơn nhiều so với mức trên cũngsẽ có thể gây tổn hại cho trẻ nhỏ.
Kết luận: Vitamin D là một chất độc ở liều cao. Các triệu chứng nghiêm trọng nhất bị gây ra do mức độ cao một cách nguy hiểm của canxi trong máu, có thể gây hại cho tim và thận.
Kết luận: Các chuyên gia y tế khuyên hầu hết mọi người hãy uống thực phẩm bổ sung vitamin D để ngăn ngừa sự thiếu hụt. Thực phẩm bổ sung có thể cải thiện sức khỏe nói chung và giảm nguy cơ nhiễm trùng.
Là một chất chống oxy hóa mạnh, vitamin E giúp bảo vệ các tế bào của bạn chống lại sự lão hóa sớm và sự thiệt hại do các gốc tự do.
Những tính chất chống oxy hóa này được tăng cường bởi các chất dinh dưỡng khác, chẳng hạn như vitamin C, vitamin B3 và selen. Với liều lượng cao, vitamin E cũng hoạt động như một chất làm loãng máu, làm giảm khả năng đông máu.
Kết luận: Vai trò quan trọng của Vitamin E là hoạt động như một chất chống oxy hóa, bảo vệ tế bào chống lại các gốc tự do và ôxy hoá.
Kết luận: Ở người lớn, RDA cho vitamin E là 23 IU (15 mg). Đối với trẻ em và thanh thiếu niên, các mức RDA là khoảng từ 9 IU (6 mg) đến 23 IU (15 mg), tùy thuộc vào nhóm tuổi.
Kết luận: Sự thiếu hụt vitamin E là rất hiếm, nhưng có thể gây yếu cơ, nhạy cảm với nhiễm trùng, các vấn đề về thần kinh và thị lực kém.
Kết luận: Vitamin E có vẻ là ít độc hơn ở các liều cao so với vitamin A và D. Tuy nhiên, liều cao có thể gây chảy máu nhiều và stress oxy hóa.
Kết luận: Thực phẩm bổ sung vitamin E có thể làm giảm nguy cơ bệnh tim, nhưng các bằng chứng hiện nay đang xung đột với nhau. Một số nghiên cứu cho thấy rằng việc bổ sung liều cao có hại. Nên cần thêm nhiều nghiên cứu nữa.
Vitamin K đóng một vai trò quan trọng trong quá trình đông máu. Nếu không có nó, bạn sẽ có nguy cơ bị chảy máu đến chết.
Vitamin K đóng một vai trò thiết yếu trong quá trình đông máu. Trong thực tế, “K” là viết tắt của “koagulation,” là một từ Đan Mạch chỉ sự làm đông lại, có nghĩa là làm máu đông. Nhưng vitamin K cũng có các chức năng khác, bao gồm cả việc hỗ trợ sức khỏe của xương và giúp ngăn ngừa vôi hóa mạch máu, có khả năng làm giảm nguy cơ bệnh tim.
Kết luận: Vitamin K rất là quan trọng đối với sự đông máu và hỗ trợ sức khỏe của xương.
Nó cũng được tìm thấy trong các thực phẩm đậu nành nhất định, chẳng hạn như Natto.
Kết luận: Vitamin K1 có nhiều trong các loại rau lá xanh, trong khi vitamin K2 được tìm thấy với số lượng thấp trong các thực phẩm có nguồn gốc từ động vật và các thực phẩm từ đậu nành lên men.
Kết luận: Lượng vừa đủ (AI) của vitamin K là 90 mcg cho phụ nữ và 120 mcg cho nam giới. Đối với trẻ em và thanh thiếu niên, AI khoảng 30-75 mcg, tùy thuộc vào nhóm tuổi.
Kết luận: Thiếu vitamin K có thể dẫn đến chảy máu nhiều. Bệnh tật mà gây trở ngại cho sự hấp thụ chất béo sẽ làm tăng nguy cơ thiếu hụt.
Kết luận: Liều lượng an toàn tối đa của vitamin K hiện không rõ và không có triệu chứng nhiễm độc nào đã được xác định.
Kết luận: Các bằng chứng giới hạn cho thấy rằng thực phẩm bổ sung vitamin K có thể cải thiện sức khỏe của xương, giảm nguy cơ bệnh tim và tăng sự sống còn ở những bệnh nhân ung thư gan.
Vitamin K là một nhóm các hợp chất tan trong chất béo được chia thành vitamin K1 (phylloquinone) và vitamin K2 (Menaquinone). Vitamin K1 được chủ yếu được tìm thấy trong các loại rau lá xanh, trong khi vitamin K2 đến từ thức ăn có nguồn gốc từ động vật, như gan, bơ và lòng đỏ trứng. Vi khuẩn đường ruột ở đại tràng cũng sản xuất ra một lượng nhỏ. Sự thiếu hụt làm suy yếu khả năng khả năng đông máu, gây ra một nguy cơ chảy máu nhiều. Các bằng chứng vẫn còn hạn chế khi nói về các lợi ích sức khỏe của việc bổ sung trong số những người không bị thiếu hụt. Tuy nhiên, một vài nghiên cứu có kiểm soát cho thấy rằng việc bổ sung vitamin K có lợi cho xương và sức khỏe tim mạch.
Những Điều Cần Nhớ
Có bốn loại vitamin tan trong chất béo trong chế độ ăn uống của con người: A, D, E và K. Chúng rất cần thiết cho sức khỏe và có nhiều vai trò quan trọng trong cơ thể. Ngoại trừ vitamin D, thì hầu hết trong số đó là có thể dễ dàng có được từ một chế độ ăn uống đa dạng, đặc biệt là nếu bạn ăn nhiều các loại hạt, hạt giống, rau, cá và trứng. Những vitamin này có xu hướng có nhiều trong các thực phẩm nhiều béo và bạn có thể tăng cường sự hấp thụ của chúng bằng cách thêm chất béo hoặc dầu vào một bữa ăn nào đó ít chất béo. Có ít các loại thực phẩm tự nhiên giàu vitamin D. Nó không chỉ có nhiều trong mỡ cá và dầu cá, mà còn hình thành bởi làn da của bạn khi bạn đang tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Vì lý do này, việc thiếu hụt vitamin D là một vấn đề đối với những người đang theo một chế độ ăn uống không đầy đủ và dành phần lớn thời gian trong nhà. Trong khi bạn thường không cần phải bổ sung vitami n A, E và K, thì việc dùng thực phẩm bổ sung vitamin D lại được khuyến cáo rộng rãi. Để có được sức khỏe tối ưu, hãy đảm bảo là bạn sẽ có được tất cả các vitamin tan trong chất béo với liều lượng thích hợp.
Nguồn : https://authoritynutrition.com