Vàng có phải là một lại tiền tệ?
Vàng là biểu hiện của tiền tệ?
Vàng có được coi là hàng hóa đặc biệt không?
Vàng là gì và có quý không?
Từ ngàn đời xưa, khu vực các quốc gia như Ấn Độ, Ai Cập, Trung Quốc, hay là đối với các nước ở phương Tây. Những quốc gia này đã vô cùng xem trọng và trân quý vàng, nó tượng trưng cho quyền lực, sự giàu có và sự cao quý. Vàng vì quý giá như vậy nên có khi nó còn là nguyên nhân của chiến tranh khốc liệt. Từ cổ chí kim, vàng còn đồng thời tạo động lực để con người cố gắng phấn đấu, và làm việc để đạt được.
Vì Vàng thật sự rất quý hiếm được người ta rất coi trọng. Khi người ta đãi vàng, tỉ lệ thông thường khi đào được trung bình lên đến 10 tấn đất mới có thể thu được chưa đến một lượng vàng, thật là một con số đầy chênh lệch.
Vàng không giống như những kim loại tầm thường khác. Không có phản ứng oxi hóa quá mạnh mẽ, tức không gỉ, không gây kích ứng nhiều khi sử dụng làm trang sức. Và còn lại một thứ trang sức tốt bảo vệ cơ thể. Vàng còn rất bền cho nên vì vậy vàng không bao giờ mất đi giá trị và không bị mai một, trở thành một thứ bỏ đi. Bạn có thể mua vàng về cất trữ đến 5, 10, thậm chí vài chục năm sau đem ra thị trường bán vẫn được giá và giá rất cao.
Từ đó,trang sức vàng luôn được ưu tiên chế tác một cách mới mẻ, phong phú và đa dạng hơn. Ngoài sắc vàng truyền thống vốn có, vàng còn có thể pha hay mạ với nhiều kim loại để có thêm nhiều loại sản phẩm vàng với nhiều màu sắc khác nhau.
Việc con người đã tôn vinh giá trị của vàng là một điều tất yếu bởi vì những đặc tính của nó. Chúng ta xem nó như một vật báu và muốn sở hữu thật nhiều vàng. Từ đó, Vàng được đưa vào hệ thống tiền tệ Việt Nam qua hình thức những đồng xu.
Tại các quốc gia, việc quy tiền giấy thành vàng cũng trở nên phổ biến. Có rất nhiều người dữ trự vàng và kinh doanh vàng, nhờ vậy, có không ít người thành công trong lĩnh vực này và trở nên giàu có, có người không thuận lợi thì vẫn thua lỗ. Nhưng suy cho cùng, vàng có thể cạn kiệt nên việc hướng đến đầu tư và là một việc rất hợp lý và có ích cho chúng ta sau này.
Tiền Tệ là gì?
Định nghĩa tiền tệ
TIền là thứ tiếp xúc hàng ngày, vậy bản chất thực sự của tiền là gì? Tiền tệ ở đây chúng ta hiểu rằng là một phạm trù lịch sử, đây là sản phẩm tự phát của nền kinh tế trao đổi hàng hóa, sản phẩm và còn là sự phát triển của các hình thái giá trị trong xã hội.
Tiền tệ còn đồng thời cũng là sản phẩm của sự phát triển do mâu thuẫn giữa tầng lớp lao động và phân công lao động xã hội trong sản xuất hàng hóa. Sự ra đời và phát triển của tiền tệ gắn liền với sự ra đời và phát triển của sự trao đổi hàng hóa và sản xuất.
Tiền tệ chính là một thứ hàng hoá đặc biệt, được sử dụng và đồng thời tách ra khỏi thế giới hàng hoá, giúp đo lường và biểu hiện được giá trị của các loại hàng hoá khác. Nó còn trực tiếp thể hiện lao động xã hội và biểu hiện quan hệ sản xuất giữa những người sản xuất hàng hóa.
Đối với các nhà kinh tế hiện đại: Tiền còn được định nghĩa là bất cứ cái gì được chấp nhận chung trong việc thanh toán, trao đổi để nhận lại các hàng hóa, dịch vụ hay các hoạt động trả nợ.
Chức năng của tiền tệ
Tiền tệ thực hiện chức năng làm thước đo giá trị
Tiền tệ có khả năng thực hiện chức năng làm thước đo giá trị khi tiền tệ đo lường và đồng thời biểu hiện giá trị của các hàng hóa khác.
Thông thường các quốc gia đo lường các giá trị của hàng hóa và dịch vụ bằng tiền giống như cách chúng ta thực hiện việc đo khối lượng bằng kilogam/gam hay đo các khoảng cách bằng kilomet/met.
Giả sử nền kinh tế của chúng ta chỉ có ba mặt hàng, đó là: vải, gạo và muối thì chỉ có ba giá để có thể trao đổi thứ này với thứ khác:
Giá của một mét vải tính bằng bao nhiêu kiliogram gạo
Giá của một mét vải tính bằng bao nhiêu kilogram muối
Giá của một kilogram gạo tính bằng bao nhiêu kilogram muối.
Và tiếp tục tăng lên là có mười mặt hàng, chúng ta sẽ có 45 giá khác nhau để trao đổi mặt hàng này với mặt hàng khác, tăng lên một trăm mặt hàng chúng ta có đến 4950 giá khác nhau và tương đương một nghìn mặt hàng thì có 499.500 giá.
Từ đó, ta có thể rút ra công thức cho biết số giá ta cần khi có N mặt hàng: N(N -1)/N
Tiền tệ thực hiện làm chức năng phương tiện trao đổi
Tiền tệ có thể thực hiện chức năng làm phương tiện trao đổi và môi giới cho quá trình trao đổi hàng hóa.
Một khi đã xuất hiện loại hình tiền tệ. Việc trao đổi với hình thái trực tiếp được thay thế dần dần và nhường chỗ cho hình thái trao đổi vật chất gián tiếp, hoạt động trao đổi này được thực hiện thông qua tiền tệ.
Hình thái trao đổi bằng tiền tệ này trở thành phổ biến và là phương tiện, động lực thúc đẩy nền kinh tế tăng trưởng nhanh chóng, việc giao thương, buôn bán trở nên dễ dàng, sản xuất thuận lợi.
Từ đó, ta có thể ví tiền tệ như một chất dầu nhớ bôi trơn giúp cho việc lưu thông hàng hóa và sản xuất được diễn ra tự nhiên, thuận lợi và trôi chảy.
Nghiệp vụ trao đổi gián tiếp được thực hiện thông qua trung gian của tiền tệ, gồm hai bộ phận
Bộ phận thứ nhất: thông qua bán hàng để lấy tiền: H-T
Bộ phận thứ hai : dùng tiền để mua hàng hóa: T – H
Tiền tệ là phương tiện làm trung gian trao đổi dần dần trở thành mục tiêu trong các cuộc trao đổi và được ưa chuộng rộng khắp. Ngoài ra, thỉnh thoảng hai bộ phận thực hiện trung gian tiền tệ này không đi liền với nhau.
Chức năng phương tiện thanh toán
Một khi quá trình lưu thông hàng hóa được diễn ra trơn tru và phát triển, ngoài quan hệ hàng hóa – tiền tệ đơn giản, còn phát sinh những hoạt động và nhu cầu vay mượn, thuế khóa…bằng tiền. Trong những trường hợp này, tiền tệ chấp nhận chức năng thanh toán cho các mục đích trên.
Từ đó, khi tiền tệ thực hiện chức năng làm phương tiện thanh toán, nó không còn là môi giới của trao đổi hàng hóa, mà là một trong những khâu bổ sung cho quá trình trao đổi hàng hóa, đồng nghĩa là tiền tệ vận động tách rời sự vận động của hàng hóa.
Khi thực hiện chức năng làm phương tiện chi trả, tiền tệ đã giúp tạo ra khả năng làm cho số lượng tiền mặt thực hiện cho lưu thông giảm đi một lượng tương đối vì sự mua bán chịu, thực hiện thanh toán bù trừ lẫn nhau.
Một khi tiền tệ có sức mua ổn định, luôn có khả năng bền vững theo thời gian, tạo niềm tin và sự tín nhiệm cho người trao đổi thì tiền teke sẽ được chấp nhận làm phương tiện thanh toán.
Chức năng phương tiện tích lũy
Tiền tệ thực hiện việc chấp hành các chức năng của phương tiện tích lũy khi tiền tệ tạm thời rút khỏi lưu thông hay không tham gia trao đổi hàng hóa. Lúc này tiền tệ trở vào trạng thái tĩnh, chuẩn bị cho nhu cầu tiêu dùng trong thời gian tới.
Thời điểm tiền tệ chưa xuất hiện, người ta thường thực hiện tích lũy dưới hình thái hiện vật như vàng, bạc, đồng,… hình thái này không tiện lợi vì nó đòi hỏi phải có chỗ rộng rãi, phải tốn nhiều chi phí bảo quản, dễ hư hỏng, khó lưu thông và ít sinh lời.
Sau khi tiền tệ xuất hiện, người ta đã nâng cao hơn bằng cáhc thay thế tích lũy dưới hình thái hiện vật bằng hình thái tích lũy dưới dạng tiền tệ.
Hình thái này có nhiều ưu điểm, điểm nổi bật là dễ bảo quản, tích lũy và dễ lưu thông, thanh khoản.
Nhược điểm của hình thái tiền tệ chính là dễ mất giá khi kinh tế lạm phát.
Do vậy, để tiền tệ thực hiện được chức năng phương tiện tích lũy đòi hỏi hệ thống tiền tệ quốc gia phải đảm bảo được sức mua.
Chức năng tiền tệ thế giới
Khi đã đã thực hiện được bốn chức năng chính như trên thì cuối cùng sau khi tiền tệ ở một quốc gia này, qua nhiều thời gian thì được nhiều nước khác trên thế giới tin dùng và sử dụng như chính đồng tiền của họ (USD chẳng hạn)
Điều kiện quan trọng nhất để cho một vật được sử dụng làm tiền tệ chính là việc thực hiện đầy đủ các chức năng: thước đo giá trị, phương tiện trao đổi, phương tiện thanh toán, phương tiện tích lũy, tiền tệ thế giới. Ngoài ra, tiền tệ còn phải có sức mua ổn định, bền vững, tạo được niềm tin và sự tín nhiệm của dân chúng.
Vàng có phải là tiền tệ và được xem là hàng hóa đặc biệt không?
Theo như lý thuyết của Mác, tiền tệ sẽ xuất hiện một khi mà một vật được phát triển lâu dài thông qua trao đổi và các hình thái giá trị được liên kết với nhau. Từ đó, giả sử được rằng quá trình phát triển của các hình thái giá trị để đi đến hình thái giá trị diễn ra như sau:
Ví dụ đơn giản đó là hình thái trao đổi đơn giản hay ngẫu nhiên:
1 tấm da bò được đổi bằng 2 cái rìu
Hình thái này chính là giá trị tương đối – vật ngang giá chung trong lưu thông hàng hóa
Giá trị của tấm da bò được biểu hiện ở rìu, còn rìu là cái được dùng làm phương tiện để biểu hiện giá trị của tấm da bò. Và hàng hoá (tấm da bò) mà giá trị của nó được biểu hiện ở một hàng hoá khác (rìu) thì có thể được gọi là hình thái giá trị tương đối. Còn ngược lại, ta có thể nói rằng hàng hoá rìu mà giá trị sử dụng của nó được biểu hiện bằng giá trị của hàng hoá khác (tấm da bò) thì được gọi gọi là hình thái vật ngang giá chung.
Hình thái giá trị toàn bộ hay mở rộng này được xuất hiện vào thời điểm loài người phân công lao động lần thứ nhất – bộ lạc du mục tách rời khỏi toàn bộ lạc và họ đòi hỏi có sự trao đổi bằng nhiều hàng hoá khác nhưng vẫn trực tiếp. Lúc này giá trị của một vật không chỉ biểu hiện thông qua giá trị sử dụng của nó mà còn có thể được biểu hiện thông qua những giá trị sử dụng của nhiều hàng hoá khác nhau.
Ví dụ đơn giản rằng : 1 con gà đổi được 10 kg thóc hay 1 cái rìu hay 1 m vải hay 0,1 chỉ vàng,…
Tiếp theo , chính là hình thái giá trị chung khi xảy ra sự phân công lao động lần thứ 2 của loài người. Đó là thủ công nghiệp tách rời khỏi nông nghiệp. Việc sản xuất hàng hóa được phát triển thì hình thức trao đổi trực tiếp được bộc lộ những nhược điểm của nó. Từ đó phải có một loại hàng hóa đặc biệt để đóng vai trò chung là vật ngang giá chung trong quá trình trao đổi hàng hóa.
2 con gà đổi được 1 mét vải (đây là vật ngang giá nhưng chưa cố định)
1 chỉ vàng
Sau khi hình thái vật ngang giá phát triển thì xuất hiện hình thái tiền tệ khi vật ngang giá chung được cố định ở một thứ hàng hoá, đó là những kim loại quý có giá trị như kẽm, đồng, sắt, bạc, vàng,… chỉ đến lúc này thì hình thái tiền tệ mới được xác lập chính thức.
Vàng với tư cách là vật ngang giá chung và đã trở thành tiền tệ, gọi là kim tệ. Vì vậy, vàng – tiền tệ được coi là một hàng hóa đặc biệt. Từ những điều đã chứng minh ở trên, ta rút ra được.
Tiền tệ chính là một phạm trù lịch sử và cũng là một phạm trù kinh tế. Đây là cả một tiến trình vĩ đại của loài người và cũng là một phát minh thực sự vĩ đại. Tiền tệ giúp thay đổi bộ mặt của Kinh tế và Xã hội loài người.
Sự ra đời và tồn tại của tiền tệ được gắn liền với sự ra đời và tồn tại của sản xuất và trao đổi hàng hóa.
Ta đã có thể chứng minh được rằng, Vàng – Tiền tệ được coi là một hàng hoá đặc biệt.
Hi vọng, thông qua bài viết trên, bạn đã có thể giải đáp những thắc mắc về Vàng và tiền tệ, hiểu rõ được bản chất của chúng, từ đó đi đến kết luận rằng, Vàng chính là một loại tiền tệ và mối quan hệ giữa vàng và tiền tệ chính là một hàng hóa đặc biệt.
Bạn có thể tham khảo những bài viết khác như: