Top #10 Xem Nhiều Nhất Câu Ca Dao Về Biện Pháp Tu Từ Nói Quá Mới Nhất 5/2022 # Top Like

--- Bài mới hơn ---

ai bít các câu ca dao tục ngữ có sử dụng nói quá hok nè

1) Gánh cực mà đổ lên non

Còng lưng mà chạy cực còn đuổi theo

2) Bao giờ cây cải làm đình

Gỗ lim làm ghém thì mình lấy ra

3) Đêm nằm lưng chẳng tới giường

4) Con rận bằng con ba ba

Đêm đêm nó ngáy cả nhà thất kinh

5) Cỏ non xanh tận chân trời

Cành lê trắng điểm một vài bông hoa

( Nguyễn Du )

6) Thuận vợ thuận chồng tát bể Đông cũng cạn

7) Tấc đất , tấc vàng

*********Ca dao có sử dụng biện pháp nói quá :

Râu tôm nấu với ruột bầu

Chồng chan, vợ húp gật đầu khen ngon

*********Thành ngữ có sử dụng biên pháp tu từ nói quá:

– Đen như cột nhà cháy

– Gầy như que củi

– Đi guốc trong bụng

– Xoay trời chuyển đất

– Khoẻ như voi

– Chậm như rùa

– Bầm gan tím ruột

– Mặt xanh nanh vàng

Thanks giùm tớ cái háh…..post nhìu mỏi tay wá ch0y luz

1) Đêm thnág năm chưa nằm đã sáng

Ngày tháng mười chưa cười đã tối.

2) Cỏ non xanh tận chân trời

Cành lê trắng điểm một vài bông hoa

(Nguyễn Du)

3) Gánh cực mà đổ lên non

Còng lưng mà chạy cực còn đuổi theo

4) Bao giờ cây cải làm đình

Gỗ lim làm ghém thì mình lấy ra

5) Đêm năm lưng chẳng tới giường

6) Con rận bằng con ba ba

Đêm đêm nó gáy cả nhà thất thanh

***Ngoài ra bạn có thể vào trang web

– http://baigiang.**********

-http://giâon.**********

Để biết dc thêm trí thức

THanks giùm mình cái háh…..post mõi cả tay rùi nềh

Bài này hoàn chỉnh là thế này cơ mà:

Lỗ mũi mười tám gánh lông

Chồng yêu chồng bảo râu rồng trời cho

Đêm ngủ thì ngáy o..o

choongf yêu chồng bảo ngáy cho vui nhà

Đi chợ thì hay ăn quà

Chồng yêu chồn bảo về nhà đỡ cơm

Tre^n đầu những rác cùng rơm

Chồng yêu chồng bảo hoa thơm rắc đầu

--- Bài cũ hơn ---

--- Bài mới hơn ---

TRƯỜNG thCs TÂN THANH TÂY

Trường THCS TAN THANH TAY

NGỮ VĂN Tiết 37,38:

Chủ đề :

Các biện pháp tu từ

(Nói quá; Nói giảm nói tránh)

Tiết 37,38 Chủ đề : Các biện pháp tu từ

(Nói quá; Nói giảm nói tránh)

I. KHÁI NIỆM:

1. Nói quá:

* Ví dụ (sgk /101)

* Ghi nhớ (sgk/102)

Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại

mức độ, quy mô, tính chất của sự vật,

hiện tượng được miêu tả để nhấn

mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu

cảm.

2. Nói giảm nói tránh:

* Ví dụ (sgk / 107,108)

-Nói quá : là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng

-Nói khoác : nói không có cơ sở, không có trong sự thật / nói láo, bịa chuyện

Tiết 37,38 Chủ đề : Các biện pháp tu từ

(Nói quá; Nói giảm nói tránh)

I. KHÁI NIỆM:

1. Nói quá:

2. Nói giảm nói tránh:

* Ví dụ (sgk / 107,108)

* Ghi nhớ (sgk / 108)

Nói giảm nói tránh là một

biện pháp tu từ dùng cách

diễn đạt tế nhị, uyển chuyển,

tránh gây cảm giác quá đau

buồn, ghê sợ, nặng nề ;

tránh thô tục, thiếu lịch sự.

Trường THCS TAN THANH TAY

NGỮ VĂN Tiết 37,38:

Chủ đề :

Các biện pháp tu từ

(Nói quá; Nói giảm nói tránh)

Tiết 37,38 Chủ đề : Các biện pháp tu từ

(Nói quá; Nói giảm nói tránh)

I. KHÁI NIỆM:

1. Nói quá :

Nói quá là biện

pháp tu từ phóng đại

mức độ, quy mô, tính

chất của sự vật, hiện

tượng được miêu tả để

nhấn mạnh, gây ấn

tượng, tăng sức biểu

cảm.

Thế nào là nói quá?

* Củng cố lý thuyết

LT 4/103: Các thành ngữ so sánh có dùng biện pháp nói quá

LT 6/103: Phân biệt biện pháp tu từ nói quá với nói khoác

– Nhanh như chớp

– Cao như núi

– Trắng như bông

– Khỏe như voi

– Đẹp như tiên…

-Nói quá : là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng

-Nói khoác : nói không có cơ sở, không có trong sự thật / nói láo, bịa chuyện

Tiết 37,38 Chủ đề : Các biện pháp tu từ

(Nói quá; Nói giảm nói tránh)

I. KHÁI NIỆM:

1. Nói quá :

Nói quá là biện pháp tu từ

phóng đại mức độ, quy mô, tính

chất của sự vật, hiện tượng

được miêu tả để nhấn mạnh, gây

ấn tượng, tăng sức biểu cảm.

2. Nói giảm nói tránh:

Nói giảm nói tránh là một biện

pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế

nhị, uyển chuyển, tránh gây cảm

giác quá đau buồn, ghê sợ, nặng

nề; tránh thô tục, thiếu lịch sự.

Thế nào là nói giảm nói tránh ?

* Củng cố lý thuyết

Nêu thêm một số cách nói tương tự (LT3/109)

Trong trường hợp nào thì không nên dùng

cách nói giảm nói tránh ?

Tiết 37,38 Chủ đề : Các biện pháp tu từ

(Nói quá; Nói giảm nói tránh)

I. KHÁI NIỆM:

1. Nói quá :

Nói quá là biện pháp tu từ

phóng đại mức độ, quy mô, tính

chất của sự vật, hiện tượng

được miêu tả để nhấn mạnh, gây

ấn tượng, tăng sức biểu cảm.

2. Nói giảm nói tránh:

Nói giảm nói tránh là một biện

pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế

nhị, uyển chuyển, tránh gây cảm

giác quá đau buồn, ghê sợ, nặng

nề; tránh thô tục, thiếu lịch sự.

II. LUYỆN TẬP:

1/102. Tìm biện pháp nói quá và giải

thích ý nghĩa của chúng trong các ví

dụ sau :

a) Bàn tay ta làm nên tất cả

Có sức người sỏi đá cũng thành cơm

(Hoàng Trung Thông, Bài ca vỡ đất)

b) Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ

sướt da thôi. Từ giờ đến sáng em có

thể đi lên đến tận trời được.

(Nguyễn Minh Châu, Mảnh trăng cuối rừng)

c) Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử

nhũn mời hắn vào nhà xơi nước.

( Nam Cao, Chí Phèo)

Tiết 37,38 Chủ đề : Các biện pháp tu từ

(Nói quá; Nói giảm nói tránh)

I. KHÁI NIỆM:

II. LUYỆN TẬP:

1/102. Biện pháp nói quá và ý

nghĩa của chúng trong các ví dụ

:

a) Sỏi đá cũng thành cơm :

niềm tin vào sức lao động của

con người

b) Lên đến tận trời : đi bất cứ

nơi đâu

c) Thét ra lửa : quát tháo, hống

hách khiến ai cũng sợ

a) Bàn tay ta làm nên tất cả

Có sức người sỏi đá cũng thành cơm

(Hoàng Trung Thông, Bài ca vỡ đất)

b) Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ

sướt da thôi. Từ giờ đến sáng em có

thể đi lên đến tận trời được.

(Nguyễn Minh Châu, Mảnh trăng cuối rừng)

c) Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn

mời hắn vào nhà xơi nước.

( Nam Cao, Chí Phèo)

Tiết 37,38 Chủ đề : Các biện pháp tu từ

(Nói quá; Nói giảm nói tránh)

I. KHÁI NIỆM:

II. LUYỆN TẬP:

1/102.

2/108.

2/102. Điền các thành ngữ

sau đây vào chỗ trống để

tạo nên biện pháp tu từ nói

quá: bầm gan tím ruột, chó

ăn đá gà ăn sỏi, nở từng

khúc ruột, ruột để ngoài

da, vắt chân lên cổ.

a) Ở nơi … thế này, cỏ không mọc nổi nữa là trồng rau, trồng cà.

b) Nhìn thấy tội ác của giặc, ai ai cũng …

c) Cô Nam tính tình xởi lởi, …

d) Lời khen của cô giáo làm cho nó …

e) Bọn giặc hoảng hồn … mà chạy.

a) Ở nơi chó ăn đá gà ăn sỏi thế này, cỏ không mọc nổi nữa là trồng rau, trồng cà.

b) Nhìn thấy tội ác của giặc, ai ai cũng bầm gan tím ruột.

c) Cô Nam tính tình xởi lởi, ruột để ngoài da.

d) Lời khen của cô giáo làm cho nó nở từng khúc ruột.

e) Bọn giặc hoảng hồn vắt chân lên cổ mà chạy.

Tiết 37,38 Chủ đề : Các biện pháp tu từ

(Nói quá; Nói giảm nói tránh)

I. KHÁI NIỆM:

II. LUYỆN TẬP:

1/102.

2/108.

2/102.

1/108. Điền các từ ngữ

nói giảm nói tránh sau

đây vào chỗ trống : đi

nghỉ, khiếm thị, chia

tay nhau, có tuổi, đi

bước nữa.

a) Khuya rồi, mời bà đi nghỉ .

b) Cha mẹ em chia tay nhau từ ngày em còn rất bé, em về ở với bà ngoại.

c) Đây là lớp học cho trẻ em khiếm thị .

d) Mẹ đã có tuổi rồi, nên chú ý giữ gìn sức khỏe.

e) Cha nó mất, mẹ nó đi bước nữa, nên chú nó rất thương nó.

a) Khuya rồi, mời bà …

b) Cha mẹ em … từ ngày em còn rất bé, em về ở với bà ngoại.

c) Đây là lớp học cho trẻ em …

d) Mẹ đã … rồi, nên chú ý giữ gìn sức khỏe.

e) Cha nó mất, mẹ nó …, nên chú nó rất thương nó.

Tiết 37,38 Chủ đề : Các biện pháp tu từ

(Nói quá; Nói giảm nói tránh)

I. KHÁI NIỆM:

II. LUYỆN TẬP:

1/102.

2/108.

2/102.

1/108.

3/102. Đặt câu với các thành ngữ dùng

biện pháp nói quá sau đây: nghiêng

nước nghiêng thành, dời non lấp biển,

lấp biển vá trời, mình đồng da sắt,

nghĩ nát óc.

5/103. Viết một đoạn văn hoặc làm

một bài thơ có dùng biện pháp nói

quá.

* Tham khảo :

– Thúy Kiều là người có sắc

đẹp nghiêng nước nghiêng thành.

– Sơn Tinh có tài dời non lấp biển.

– Chuyện ấy còn khó hơn cả việc lấp biển vá trời.

– Tôi đâu phải mình đồng da sắt đâu mà không biết đau.

– Bài tập này khó quá, nghĩ nát óc mà chưa giải ra nữa.

Trường THCS TAN THANH TAY

Tiết 37,38 Chủ đề : Các biện pháp tu từ

(Nói quá; Nói giảm nói tránh)

--- Bài cũ hơn ---

--- Bài mới hơn ---

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

1.1. Trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam, ca dao chiếm một vị

trí quan trọng. Ca dao là tiếng nói phản ánh đời sống tâm hồn, tình cảm của

quần chúng nhân dân, phản ánh lịch sử xã hội, và do vậy, nó là một kho tài

liệu phong phú về phong tục, tập quán trong các lĩnh vực sinh hoạt vật chất và

tinh thần của nhân dân lao động. Nội dung trữ tình của ca dao hết sức phong

phú. Ta bắt gặp trong ca dao những “tiếng tơ đàn” ngân lên những giai điệu

về tình yêu đất nước, tình cảm gia đình, tình yêu lứa đôi, tiếng hát than thân,

tiếng cười trào lộng… Xét về hình thức, ca dao là kho kinh nghiệm quí báu

trong lĩnh vực nghệ thuật ngôn từ. Không phải ngẫu nhiên, nhiều nhà thơ tài

năng ở các thời đại khác nhau đã tìm thấy ở ca dao những bài học sáng tạo

đáng giá. Ta mới hiểu vì sao, đối với ngành Ngữ văn lâu nay, việc học tập,

tìm hiểu, nghiên cứu ca dao vẫn chưa hề mất tính thời sự. Từ những góc nhìn

khác nhau, các nhà nghiên cứu không ngừng cho ra đời các công trình có giá

trị về mảng đề tài này.Tuy thế, ca dao Việt Nam, nhất là bộ phận ca dao thuộc

các vùng miền vẫn ẩn chứa những vấn đề thú vị, đòi hỏi được tìm hiểu kĩ

lưỡng, sâu sắc thêm.

1.2. Trên tấm “bản đồ văn hóa dân gian Việt Nam” miền đất Nam Bộ

có nhiều nét đặc thù. Bộ phận ca dao của vùng đất này là một minh chứng

sinh động. Với những gì đã sưu tập được, ta có thể thấy tính đa dạng, phong

phú và đặc sắc của ca dao Nam Bộ ở cả phương diện nội dung lẫn hình thức

biểu hiện.Trong thực tế, việc nghiên cứu ca dao Nam Bộ vẫn chưa được tiến

hành đầy đủ, đúng với những gì lẽ ra nó được tìm hiểu. Chọn vấn đề Một số

phương tiện và biện pháp tu từ trong ca dao Nam Bộ làm đề tài luận văn

thạc sĩ, chúng tôi muốn đi sâu vào một trong những biểu hiện đa dạng và đặc

sắc nhất của hình thức ca dao vùng này, nhằm khám phá sâu sắc thêm các giá

trị tiềm ẩn, cắt nghĩa sức sống lâu bền của nó, đồng thời hiểu được những nét

2

riêng về văn hoá của một vùng đất. Đặt vấn đề này trong bối cảnh nghiên cứu

của ngành Ngữ văn hiện nay, chúng tôi cho rằng đây là sự lựa chọn có ý

nghĩa.

1.3. Hiện nay, trong chương trình Ngữ văn THPT và nhất là bậc đại học, ca

dao được đưa vào giảng dạy và học tập với số lượng tác phẩm đáng kể. Các

nhà soạn sách giáo khoa đã có quan điểm đúng khi chú ý đến ca dao của người

Kinh và của các tộc người thiểu số, của vùng Bắc cũng như vùng Trung và Nam

Bộ. Việc có mặt các tác phẩm ca dao thuộc nhiều vùng miền khác nhau như vậy

mới phản ánh được sự đa sắc của nó. Trước tình hình ấy, sự lựa chọn đề tài nghiên

cứu của chúng tôi có thêm ý nghĩa thực tiễn. Nếu công trình thực sự có chất

lượng, giải quyết tốt nhiệm vụ nghiên cứu đặt ra, chắc chắn sẽ góp phần thiết thực

nhất định cho việc tìm hiểu, học tập ca dao ở các bậc học trong nhà trường.

2. Lịch sử vấn đề

Việc tìm hiểu tu từ nghệ thuật (nghiên cứu ở phương tiện tu từ ngữ nghĩa)

trong ca dao đã và đang được nhiều người quan tâm từ hai góc độ: lý luận và

nghiên cứu ứng dụng. Tất nhiên, trong những công trình, bài viết mang tính lý

luận vẫn có những ví dụ minh họa như là một phần ứng dụng. Ngược lại, trong

những công trình ứng dụng, không thể thiếu những luận điểm lý thuyết.

Cho đến nay, đã có không ít công trình với những tính chất và qui mô

khác nhau về ca dao Nam Bộ. Ca dao dân ca Nam Bộ (Bùi Mạnh Nhị chủ biên,

Nxb chúng tôi 1984) là một cuốn sưu tập, nhưng cũng đã phác họa được đôi nét

về đặc điểm nghệ thuật của bộ phận ca dao này. Cuốn Ca dao Đồng Tháp Mười

(Đỗ Văn Tân, Sở VH – TT Đồng Tháp, 1984) đã tập hợp trên 900 câu ca dao một thành công đáng kể trong sự nghiệp bảo tồn và phát huy tinh hoa văn hoá

dân tộc ở vùng Đồng Tháp Mười. Giang Minh Đoán có Kiên Giang qua ca dao

(Nxb chúng tôi 1997) sưu tầm 272 câu ca dao về thiên nhiên, con người ở vùng

đất Kiên Giang, qua đó, tác giả nêu lên một số nét trong phong tục tập quán của

vùng sông nước, khu sinh thái U Minh Thượng. Tập thể tác giả của Khoa Ngữ

3

4

miệt vườn, ruộng rẫy, các hiện tượng tự nhiên, vật thể vũ trụ… Đặc biệt, bài viết

đề cập rất cụ thể về thế giới nghệ thuật trong ca dao dân ca trữ tình Nam Bộ: thiên

nhiên và các hiện tượng so sánh, ẩn dụ, biểu tượng… Tác giả xác định: “thiên

nhiên thay đổi trong tiến trình khai phá thì văn hóa dân gian cũng in dấu rõ nét”.

Đề tài đã góp phần tìm hiểu những đặc điểm riêng của văn hóa vùng đất Nam Bộ.

Bùi Thị Tâm – tác giả luận văn thạc sĩ với đề tài Những đặc điểm ngôn ngữ trong

ca dao đồng bằng sông Cửu Long (1998) – đã nghiên cứu sự phong phú và đa

dạng của lớp từ ngữ mang sắc thái địa phương, đặc điểm câu và câu thơ trong

ngôn ngữ ca dao đồng bằng sông Cửu Long. Đặc biệt, luận văn cũng đề cập một

số công thức mang ý nghĩa biểu trưng như so sánh, ẩn dụ mặc dù công công trình

không đi sâu nghiên cứu các phương tiện và biện pháp tu từ trong ca dao . Nguyễn Thị Ngọc Điệp đã phân

loại, miêu tả các biểu tượng nghệ thuật thông qua các hình thức so sánh nổi, ẩn dụ

tu từ trong ca dao, đồng thời trình bày cấu tạo và vai trò của chúng đối với thi pháp

ca dao người Việt trong luận án tiến sĩ Biểu tượng nghệ thuật trong ca dao truyền

thống người Việt (2002) đề cập đến những hình ảnh quen thuộc

với người dân vùng sông nước nơi đây là chiếc ghe, con đò, dòng sông, chiếc cầu…

Trong luận án tiến sĩ Biểu trưng trong ca dao Nam Bộ (2004), Trần Văn Nam đã

nghiên cứu về biểu trưng trong ca dao xét trên bình diện thi pháp học, từ đó, tác giả

đã nêu bật vai trò của các biểu trưng trong việc thể hiện đặc điểm văn hóa của vùng

đất và con người Nam Bộ .

5

6

4. Mục đích nghiên cứu

– Nhận diện một cách đầy đủ các phương tiện và biện pháp tu từ được sử

dụng ở ca dao Nam Bộ, phân tích giá trị biểu đạt; so sánh, đối chiếu để làm nổi

bật những nét riêng, đặc sắc của ca dao Nam Bộ so với ca dao các vùng miền

khác, từ đó, thấy được những nét riêng trong bản sắc văn hóa của vùng đất này.

– Vận dụng thao tác phân tích ngôn ngữ học vào việc tiếp cận tác phẩm

ca dao, rút ra những nguyên tắc cần thiết cho việc đọc hiểu ca dao đang đặt ra

trong nhà trường hiện nay.

5. Phương pháp nghiên cứu

Triển khai đề tài này, chúng tôi sử dụng và phối hợp các phương pháp

chính sau đây:

– Phương pháp thống kê,

– Phương pháp hệ thống,

– Phương pháp phân tích ngôn ngữ học,

– Phương pháp so sánh,

– Phương pháp nghiên cứu liên ngành.

Cấu trúc luận văn

Ngoài phần Mở đầu và Kết luận, luận văn được triển khai thành 3 chương:

Chương 1: Ca dao và vấn đề nghiên cứu hình thức nghệ thuật của ca dao.

Chương2: Một số phương tiện tu từ trong ca dao Nam Bộ.

Chương 3: Một số biện pháp tu từ trong ca dao Nam Bộ.

Sau cùng là Tài liệu tham khảo.

7

Chương 1

CA DAO

VÀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU HÌNH THỨC NGHỆ THUẬT

CỦA CA DAO

1.1. Ca dao và các hướng nghiên cứu ca dao ở Việt Nam

1.1.1. Khái quát về ca dao Việt Nam

Trong ngành nghiên cứu Ngữ văn nước ta, ca dao là đối tượng được

nghiên cứu khá sớm và đạt nhiều thành tựu. Riêng vấn đề thuật ngữ, khái

niệm ca dao đã được lí giải ở nhiều công trình.

Trong Việt Nam văn học sử yếu, Dương Quảng Hàm cho rằng: “Ca dao (ca:

hát; dao: bài hát không có chương khúc) là những bài hát ngắn lưu hành trong dân

gian, thường tả tính tình, phong tục của người bình dân” .

Các tác giả công trình Lịch sử văn học Việt Nam, tập 1 viết: “Ca dao là

những bài hát có hoặc không có chương khúc, sáng tác bằng thể văn vần dân

tộc (thường là lục bát) để miêu tả, tự sự, ngụ ý và diễn đạt tình cảm” .

Các nhà nghiên cứu văn học dân gian Đinh Gia Khánh, Chu Xuân Diên cho

rằng: “Ca dao vốn là một thuật ngữ Hán Việt. Theo cách hiểu thông thường thì ca

dao là lời của các bài dân ca đã tước bỏ đi những tiếng đệm, tiếng láy, hoặc ngược

lại là những câu thơ có thể bẻ thành những làn điệu dân ca” .

Phong cách học có vai trò to lớn trong việc nghiên cứu, xác định cái đẹp

của ngôn ngữ; nghiên cứu tác dụng trở lại của hình thức ngôn ngữ đối với nội

15

dung diễn đạt tức là cũng nghiên cứu sự lựa chọn, sử dụng các phương tiện

ngôn ngữ phù hợp nhất với nội dung tư tưởng, tình cảm trong những điều kiện

hoàn cảnh giao tiếp nhất định.

Muốn cảm nhận cái hay, cái đẹp của ngôn ngữ, cần khảo sát, phân loại và

miêu tả có hệ thống phương tiện tu từ và biện pháp tu từ được sử dụng trong văn

bản. Qua đó, chúng ta sẽ thấy được giá trị nghệ thuật của các phương tiện tu từ và

biện pháp tu từ ấy trong việc biểu hiện tư tưởng, tình cảm của tác phẩm văn học.

Do đó, phương tiện tu từ là phương tiện ngôn ngữ mà ngoài ý nghĩa cơ bản (ý

nghĩa sữ vật – lôgic) ra, chúng còn có ý nghĩa bổ sung, còn có màu sắc tu từ; còn

biện pháp tu từ là cách phối hợp sử dụng trong hoạt động lời nói các phương tiện

ngôn ngữ, không kể trung hòa hay tu từ (còn được gọi là diễn cảm) trong một ngữ

cảnh rộng để tạo ra hiệu quả tu từ.

1.3.2. Vấn đề tu từ nghệ thuật trong ca dao

Phương tiện tu từ và biện pháp tu từ là khái niệm cơ sở của phong cách

học. Mọi hoạt động ngôn ngữ đều có mục đích, phương tiện (công cụ) biện pháp

(cách thức) nhất định. Muốn cảm nhận, chiếm lĩnh giá trị đích thực của tác phẩm

văn học cần phải nắm vững và đánh giá được chức năng và vai trò của phương

tiện tu từ và biện pháp tu từ – những yếu tố quan trọng tạo nên giá trị thẩm mĩ.

Phân loại, phân tích đánh giá được các phép tu từ là nắm chắc chìa khóa để mở

cánh cửa đi vào cảm thụ giá trị tư tưởng nghệ thuật của tác phẩm văn chương.

Phương tiện và biện pháp tu từ là những yếu tố quan trọng tạo nên vẻ

đẹp của tác phẩm văn học dân gian, nhất là thơ ca trữ tình. Do yêu cầu biểu

đạt của nó, ca dao là thể loại mà ở đó, các phương tiện và biện pháp tu từ

được sử dụng một cách rộng rãi nhất.

Chỉ cần đọc qua ca dao của bất cứ vùng đất nào, có thể dễ dàng nhận thấy

tác giả dân gian thật phóng túng về phương diện tu từ. Về tu từ ngữ âm, cách gieo

vần, tạo nhịp, phối ứng thanh điệu, sử dụng từ láy, phép điệp âm… là những biện

pháp được dùng với tần suất cao. Về tu từ từ vựng, có thể nhận thấy sự khác biệt

16

của các lớp từ mang dấu ấn phong cách như từ địa phương, từ địa danh, từ nghề

nghiệp, từ thi ca, từ sinh hoạt… trong ca dao thuộc mọi chủ để. Về tu từ ngữ nghĩa,

so sánh, nhân hóa, thậm xưng, chơi chữ, nói giảm, nói tránh… là những biện pháp

rất được ưa dùng trong ca dao. Về tu từ cú pháp, phép song song, phép lặp, câu

hỏi tu từ… cũng được sử dụng nhiều. Có thể khẳng định, ca dao là mảnh đất màu

mỡ cho việc nghiên cứu các biện pháp và phương tiện tu từ trong văn học.

Từ trước đến nay, nhiều nhà nghiên cứu ngôn ngữ học, thi pháp học đã ít

nhiều đề cập đến vấn đề tu từ trong ca dao trữ tình Việt Nam như Vũ Ngọc Phan,

Nguyễn Xuân Kính, Phan Đăng Nhật, Hoàng Tiến Tựu, Triều Nguyên… Các tác

giả đã đưa ra những kiến giải, kết luận có giá trị về đặc điểm tu từ, màu sắc tu từ

trong các tác phẩm văn chương nói chung, trong ca dao nói riêng dưới ánh sáng

của phong cách học, thi pháp học. Các tác giả đã đánh giá sắc thái tu từ qua việc

lựa chọn, sử dụng các phương tiện, biện pháp tu từ qua các mặt từ vựng, ngữ

nghĩa, ngữ pháp và ngữ âm, từ đó, đưa ra những kết luận khoa học có giá trị.

1.4. Ca dao Nam Bộ và việc sử dụng các hình thức nghệ thuật trong

ca dao Nam Bộ

1.4.1. Vài nét về vùng đất và con người Nam Bộ

1.4.1.1. Vài nét vùng đất Nam Bộ

Nam Bộ là một vùng đất cuối cùng phía Nam của Tổ quốc – miền đất vừa rất

cổ lại vừa rất mới. Từ lâu đã có những nền văn hóa độc đáo nằm rải trên một địa

bàn rộng lớn ở cả vùng trên, vùng dưới lưu vực sông Đồng Nai và sông Cửu Long.

Trước thế kỷ XVI, miền đất này chìm trong hoang sơ của rừng rậm, sình lầy… Từ

đầu thế kỉ XVII, cùng với số dân bản địa ít ỏi và thưa thớt (chủ yếu là người Chăm

và người Khơ-me), những người Việt lớp trước và lớp sau, bằng nhiều con đường

vượt bể, xuyên rừng, băng núi, với mọi nỗ lực phi thường, đã đến miền đất này lật

thêm những trang sử vàng chói lọi cho một thời kì khai phá mới.

Từ đó tới nay, hơn 300 năm, trên vùng đất mới này của Tổ quốc đã trải qua

những biến động lớn. Từ thế kỉ XVII đến thế kỉ XIX, cuộc khẩn hoang vĩ đại nhất

17

của dân tộc ta về chiều rộng cũng như chiều sâu. Trận thủy chiến vang lừng của

nghĩa quân Tây Sơn đã tiêu diệt năm vạn quân Xiêm xâm lược. Nơi đây, chứng

kiến sự nổi dậy và ngã gục của triều đình phong kiến nhà Nguyễn; chứng kiến bước

đường xâm lược và sự thất bại nhục nhã của thực dân Pháp và đế quốc Mĩ. Chính

nơi này, những truyền thống tốt đẹp của dân tộc đã được giữ gìn và phát huy rực rỡ,

phong phú. Thực dân Pháp xâm lược nước ta, thực hiện chính sách “chia để trị”,

chia nước Việt Nam thành 3 kì: Bắc kì, Trung kì, Nam kì. Trái với ý đồ của kẻ thù,

nhân dân ta với tư tưởng và tình cảm hướng về một cội nguồn, một chỉnh thể thống

nhất giữa các miền của Tổ quốc. “Đồng bào Nam Bộ là dân nước Việt Nam. Sông

có thể cạn, núi có thể mòn, song chân lí đó không bao giờ thay đổi” (Hồ Chí Minh).

Xét về mặt địa lí tự nhiên, vùng đất Nam Bộ bao gồm 17 tỉnh từ Bình Phước

trở xuống phía nam và hai thành phố là thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Cần

Thơ. Miền đất Nam Bộ đã hình thành hai khu vực lớn: Đông Nam Bộ và Tây Nam

Bộ. Nối liền hai khu vực đó là thành phố Hồ Chí Minh. Đông Nam Bộ rộng khoảng

26.000 km2 , bao gồm các tỉnh Bình Phước, Bình Dương, Đồng Nai, Tây Ninh, Bà

Rịa – Vũng Tàu, Thành phố Hồ Chí Minh. Vùng đất này cao, phù sa cổ đệm giữa cao

nguyên với châu thổ Cửu Long; có những ngọn núi thưa thớt xen giữa các triền đồi

đất đỏ hoặc đất xám trùng điệp, lượn sóng nhấp nhô, rừng bạt ngàn, ít sông rạch.

Những cư dân người Việt đã cư ngụ đầu tiên ở mảnh đất này trước khi lấn xuống

đồng bằng sông Cửu Long. Còn Tây Nam Bộ với diện tích hơn 40.000 km2, bao gồm

các tỉnh Long An, Tiền Giang, Bến Tre, Vĩnh Long, Trà Vinh, Đồng Tháp, Hậu

Giang, Sóc Trăng, An Giang, Kiên Giang, Bạc Liêu, Cà Mau và thành phố Cần Thơ.

Nhìn chung, vùng Tây Nam Bộ được khai thác muộn hơn Đông Nam Bộ. Nếu như

trước đây, cư dân bản địa không thể khai phá rộng rãi và cư ngụ lâu dài ở châu thổ

sông Cửu Long, buộc phải thu mình trên những giồng đất, gò đồi, thì sau này, những

cư dân Việt đã làm được điều đó. Đồng bằng Tây Nam Bộ hay còn gọi là đồng bằng

sông Cửu Long. Là sản phẩm bồi tụ của sông Cửu Long – một trong mười con sông

lớn nhất thế giới. Đồng bằng sông Cửu Long tương đối thấp, bằng phẳng, khí hậu

18

mát mẻ, điều hòa quanh năm, là châu thổ phì nhiêu, trung tâm công nghiệp lớn nhất

của nước ta. Trên đồng bằng này có nhiều dòng chảy tự nhiên, tạo nên một mạng lưới

sông rạch chi chít. Theo thời gian con người đã đan thêm vào hệ thống đường thủy tự

nhiên ấy những hệ thống kênh đào dày đặc, phục vụ cho các mục đích kinh tế, văn

hóa, quốc phòng. Hiếm có nơi nào mà đời sống con người lại gắn bó mật thiết với

sông nước như ở vùng đồng bằng sông Cửu Long. Ngoài ra, ở vùng đồng bằng sông

Cửu Long còn có những cánh đồng mênh mông, màu mỡ – vựa lúa của nước ta và

khu vực Đông Nam Á. Chính điều kiện tự nhiên và con người nơi đây đã góp phần

quan trọng trong việc hình thành và phát triển nền văn học dân gian đồng bằng sông

Cửu Long, trong đó có ca dao Nam Bộ.

Theo lịch sử, trước kia nơi đây vốn là lãnh thổ của nước Phù Nam và Chân

Lạp. Thời chúa Nguyễn và nhà Tây Sơn, vùng đất này là xứ Gia Định, mới được

khai khẩn từ thế kỷ 17. Năm 1698, xứ Gia Định được chia thành 3 dinh: PhiênTrấn,

Trấn Biên và Long Hồ. Vua Gia Long nhà Nguyễn gọi vùng này là Gia Định

Thành, bao gồm 5 trấn: Phiên An (địa hạt Gia Định), Biên Hòa, Vĩnh Thanh (tức là

Vĩnh Long và An Giang), Vĩnh Tường và Hà Tiên. Năm 1834, vua Minh Mạng gọi

là Nam Kỳ. Năm 1859, Pháp đánh chiếm thành Gia Định, mở đầu cuộc xâm lược

đất Việt Nam. Ngày 13 tháng 4 năm 1862, triều đình Huế cắt 3 tỉnh miền Đông

Nam Kỳ (Biên Hòa, Gia Định và Định Tường) nhượng cho Pháp. Năm 1867, Pháp

đơn phương tuyên bố toàn bộ 6 tỉnh Nam Kỳ là lãnh địa của Pháp. Từ đó, Nam Kỳ

được hưởng quy chế thuộc địa, với chính quyền thực dân, đứng đầu là một thống

đốc người Pháp. Năm 1887, Nam Kỳ trở thành một vùng lãnh thổ nằm trong Liên

bang Đông Dương. Tháng 3 năm 1945, Thống sứ Nhật Nashimura đổi Nam Kỳ

thành Nam Bộ. Năm 1945, thời Đế quốc Việt Nam với chính phủ Trần Trọng Kim

tuyên bố sáp nhập Nam Kỳ lại thành một bộ phận của nước Việt Nam độc lập. Sau

khi Cách mạng tháng Tám nổ ra, ủy ban Hành chính Lâm thời Nam Bộ đó ra mắt

ngày 25 tháng 8 năm 1945 do Trần Văn Giàu làm Chủ tịch. Sau cuộc đảo chính

Pháp tại Đông Dương ngày 9 tháng 3 năm 1945, quân đội Nhật đã tuyên bố trao lại

19

quyền độc lập cho Việt Nam do vua Bảo Đại cai trị. Cùng với việc thành lập chính

phủ, vua Bảo Đại cũng cho phân vùng lãnh thổ Việt Nam thành 3 khu vực hành

chính, trong đó Nam Bộ là khu vực tương ứng với Nam Kì cũ. Thực dân Pháp nổ

súng ở Sài Gòn ngày 23 tháng 9 năm 1945 rồi dần dần đánh rộng ra chiếm lại Nam

Bộ. Chính phủ Nam Kỳ quốc được thành lập theo sự chỉ đạo của Pháp hòng tách

Nam Bộ ra khỏi Việt Nam với tên Nam Kỳ Quốc. Không đánh bại được Việt Minh,

Pháp phải dựng “giải pháp Bảo Đại”, công nhận nền độc lập và sự thống nhất của

Việt Nam. Cuối cùng ngày 22 tháng 5 năm 1949, Quốc hội Pháp chính thức bỏ

phiếu thông qua việc trả Nam Bộ cho Việt Nam. Nam Bộ trở thành lãnh thổ nằm

trong Quốc gia Việt Nam.

Trải qua hơn 300 năm với nhiều tên gọi khác nhau, cuối cùng tên gọi Nam

Bộ dùng để chỉ mảnh đất phía Nam của Tổ quốc. Nam Bộ là tên gọi được sử dụng

lâu dài nhất cho đến ngày nay.

Văn hóa Nam Bộ được tính mốc là năm 1623 khi vua Chân Lạp cho chúa

Nguyễn di dân Việt đến định cư ở Prey Kụr (thành phố Hồ Chí Minh hiện nay).

Vùng đất Nam Bộ bấy giờ chỉ là một vùng hoang dại với hệ thống đất đai trũng,

úng, sình lầy và sông rạch chằng chịt. Bắt đầu từ các cửa biển Cần Giờ, Soài Rạp,

Cửa Tiểu, Cửa Đại trở vào, dân cư chủ yếu là người Chăm và Khơ- me. Cuối thế

kỷ 17, chúa Nguyễn tiếp nhận một đoàn người Hoa đến quy thuận và cho họ đến

khai phá và định cư ở Biên Hoà – Đồng Nai. Tiếp đó mộ dân từ Quảng Bình vào

và chia đặt doanh, huyện, lập hộ tịch. Như vậy, phải gần một thế kỷ sau Nam Bộ

mới bước đầu được định hình một vùng văn hóa. Một nền văn hóa vùng miền

hình thành qua thời gian một thế kỷ không phải là dài và khi người Việt đến vùng

đất mới mang theo hành trang với vốn văn hóa đúc kết hàng ngàn năm của dân tộc

Việt đã góp phần tạo nên nền tảng của hệ giá trị văn hóa Nam Bộ. Những giá trị

trải qua quá trình tương tác với môi trường tự nhiên và xã hội trong lịch sử, dần

tạo nên những giá trị của nền văn hóa Nam Bộ như hiện nay.

20

Đất Nam Bộ cũng là một vựa lúa chính, đồng thời là vựa trái cây nổi tiếng

với đủ các chủng loại hoa quả miền nhiệt đới. Từ chôm chôm, vú sữa, măng cụt,

sầu riêng cho đến mít, chuối, xoài, ổi, nhãn, cam, quít… Mỗi địa phương đều có bảo

tồn loại sản vật riêng, đa dạng và phong phú. Với ưu thế sông ngòi, kênh rạch chằng

chịt, bưng biền ngập nước mênh mông là nơi sinh sống lý tưởng của rắn rết, cá sấu,

rùa , ba ba, tôm, cá, cua, còng… và cả các loại chim chóc nữa. Nam Bộ tập trung

nhiều món ăn ngon, nhiều sản vật lạ từ lâu đó đi vào kho tàng văn học dân gian.

Nam Bộ là vùng đất vừa có bề dày lịch sử văn hóa lại vừa giàu sức trẻ do

các tộc người ở đây đang dày công gây dựng nên. Từ vị thế địa lý, văn hóa, Nam

Bộ đang trở thành trung tâm của quá trình tiếp biến văn hóa. Điều đó phần nào tạo

cho vùng đất này những nét đặc thù, diện mạo mới đối với các vùng văn hóa khác

ở Việt Nam. Hệ giá trị văn hóa Nam Bộ là truyền thống văn hóa dân tộc và những

giá trị cốt lõi hình thành phong cách văn hóa riêng của vùng. Tính mở của một

vùng đất mới đã làm nên tính năng động, nhạy bén, dám nghĩ, dám làm của người

dân Nam Bộ. Tính mở là cơ sở cho việc tiếp nhận và tiếp biến thành công nhiều

giá trị văn hóa cao và tiến tới một nền văn minh hiện đại.

Như vậy, vùng đất Nam Bộ hiện lên với vẻ hoang sơ nhưng rất cởi mở thuần

hậu và chất phác,… Những nét độc đáo về địa hình sông nước và văn hóa của vùng

“đất trẻ” đã tạo nên một Nam Bộ với sức sống riêng: mạnh mẽ, độc đáo và hấp dẫn.

1.4.1.2. Vài nét về con người Nam Bộ

Khi nghiên cứu ca dao Nam Bộ, chúng ta cần tìm hiểu về con người và

tính cách đặc trưng của con người nơi đây. Bởi vì, ca dao Nam Bộ đã nêu bật

được những nét tính cách, văn hóa, ngôn ngữ một cách rõ nét nhất. Khi

nghiên cứu về tính cách người Việt ở Nam Bộ, các nhà nghiên cứu đều thống

nhất cho rằng người Nam Bộ rất năng động sáng tạo, hào hiệp trong cuộc

sống, hiếu khách, bình đẳng trong giao tiếp, ít bảo thủ, yêu nước nồng nàn,

trọng nhân nghĩa, bộc trực, thẳng thắn.

--- Bài cũ hơn ---

--- Bài mới hơn ---

TRƯỜNG thCs TÂN THANH TÂY

Trường THCS TA�N THANH TA�Y

NGỮ VĂN Tiết 37,38:

Chủ đề :

Các biện pháp tu từ

(Nói quá; Nói giảm nói tránh)

Tiết 37,38 Chủ đề : Các biện pháp tu từ

(Nói quá; Nói giảm nói tránh)

I. KHÁI NIỆM:

1. Nói quá:

* Ví dụ (sgk /101)

* Ghi nhớ (sgk/102)

Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại

mức độ, quy mô, tính chất của sự vật,

hiện tượng được miêu tả để nhấn

mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu

cảm.

2. Nói giảm nói tránh:

* Ví dụ (sgk / 107,108)

-Nói quá : là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng

-Nói khoác : nói không có cơ sở, không có trong sự thật / nói láo, bịa chuyện

Tiết 37,38 Chủ đề : Các biện pháp tu từ

(Nói quá; Nói giảm nói tránh)

I. KHÁI NIỆM:

1. Nói quá:

2. Nói giảm nói tránh:

* Ví dụ (sgk / 107,108)

* Ghi nhớ (sgk / 108)

Nói giảm nói tránh là một

biện pháp tu từ dùng cách

diễn đạt tế nhị, uyển chuyển,

tránh gây cảm giác quá đau

buồn, ghê sợ, nặng nề ;

tránh thô tục, thiếu lịch sự.

Trường THCS TA�N THANH TA�Y

NGỮ VĂN Tiết 37,38:

Chủ đề :

Các biện pháp tu từ

(Nói quá; Nói giảm nói tránh)

Tiết 37,38 Chủ đề : Các biện pháp tu từ

(Nói quá; Nói giảm nói tránh)

I. KHÁI NIỆM:

1. Nói quá :

Nói quá là biện

pháp tu từ phóng đại

mức độ, quy mô, tính

chất của sự vật, hiện

tượng được miêu tả để

nhấn mạnh, gây ấn

tượng, tăng sức biểu

cảm.

Thế nào là nói quá?

* Củng cố lý thuyết

LT 4/103: Các thành ngữ so sánh có dùng biện pháp nói quá

LT 6/103: Phân biệt biện pháp tu từ nói quá với nói khoác

– Nhanh như chớp

– Cao như núi

– Trắng như bông

– Khỏe như voi

– Đẹp như tiên…

-Nói quá : là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng

-Nói khoác : nói không có cơ sở, không có trong sự thật / nói láo, bịa chuyện

Tiết 37,38 Chủ đề : Các biện pháp tu từ

(Nói quá; Nói giảm nói tránh)

I. KHÁI NIỆM:

1. Nói quá :

Nói quá là biện pháp tu từ

phóng đại mức độ, quy mô, tính

chất của sự vật, hiện tượng

được miêu tả để nhấn mạnh, gây

ấn tượng, tăng sức biểu cảm.

2. Nói giảm nói tránh:

Nói giảm nói tránh là một biện

pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế

nhị, uyển chuyển, tránh gây cảm

giác quá đau buồn, ghê sợ, nặng

nề; tránh thô tục, thiếu lịch sự.

Thế nào là nói giảm nói tránh ?

* Củng cố lý thuyết

Nêu thêm một số cách nói tương tự (LT3/109)

Trong trường hợp nào thì không nên dùng

cách nói giảm nói tránh ?

Tiết 37,38 Chủ đề : Các biện pháp tu từ

(Nói quá; Nói giảm nói tránh)

I. KHÁI NIỆM:

1. Nói quá :

Nói quá là biện pháp tu từ

phóng đại mức độ, quy mô, tính

chất của sự vật, hiện tượng

được miêu tả để nhấn mạnh, gây

ấn tượng, tăng sức biểu cảm.

2. Nói giảm nói tránh:

Nói giảm nói tránh là một biện

pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế

nhị, uyển chuyển, tránh gây cảm

giác quá đau buồn, ghê sợ, nặng

nề; tránh thô tục, thiếu lịch sự.

II. LUYỆN TẬP:

1/102. Tìm biện pháp nói quá và giải

thích ý nghĩa của chúng trong các ví

dụ sau :

a) Bàn tay ta làm nên tất cả

Có sức người sỏi đá cũng thành cơm

(Hoàng Trung Thông, Bài ca vỡ đất)

b) Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ

sướt da thôi. Từ giờ đến sáng em có

thể đi lên đến tận trời được.

(Nguyễn Minh Châu, Mảnh trăng cuối rừng)

c) Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử

nhũn mời hắn vào nhà xơi nước.

( Nam Cao, Chí Phèo)

Tiết 37,38 Chủ đề : Các biện pháp tu từ

(Nói quá; Nói giảm nói tránh)

I. KHÁI NIỆM:

II. LUYỆN TẬP:

1/102. Biện pháp nói quá và ý

nghĩa của chúng trong các ví dụ

:

a) Sỏi đá cũng thành cơm :

niềm tin vào sức lao động của

con người

b) Lên đến tận trời : đi bất cứ

nơi đâu

c) Thét ra lửa : quát tháo, hống

hách khiến ai cũng sợ

a) Bàn tay ta làm nên tất cả

Có sức người sỏi đá cũng thành cơm

(Hoàng Trung Thông, Bài ca vỡ đất)

b) Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ

sướt da thôi. Từ giờ đến sáng em có

thể đi lên đến tận trời được.

(Nguyễn Minh Châu, Mảnh trăng cuối rừng)

c) Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn

mời hắn vào nhà xơi nước.

( Nam Cao, Chí Phèo)

Tiết 37,38 Chủ đề : Các biện pháp tu từ

(Nói quá; Nói giảm nói tránh)

I. KHÁI NIỆM:

II. LUYỆN TẬP:

1/102.

2/108.

2/102. Điền các thành ngữ

sau đây vào chỗ trống để

tạo nên biện pháp tu từ nói

quá: bầm gan tím ruột, chó

ăn đá gà ăn sỏi, nở từng

khúc ruột, ruột để ngoài

da, vắt chân lên cổ.

a) Ở nơi … thế này, cỏ không mọc nổi nữa là trồng rau, trồng cà.

b) Nhìn thấy tội ác của giặc, ai ai cũng …

c) Cô Nam tính tình xởi lởi, …

d) Lời khen của cô giáo làm cho nó …

e) Bọn giặc hoảng hồn … mà chạy.

a) Ở nơi chó ăn đá gà ăn sỏi thế này, cỏ không mọc nổi nữa là trồng rau, trồng cà.

b) Nhìn thấy tội ác của giặc, ai ai cũng bầm gan tím ruột.

c) Cô Nam tính tình xởi lởi, ruột để ngoài da.

d) Lời khen của cô giáo làm cho nó nở từng khúc ruột.

e) Bọn giặc hoảng hồn vắt chân lên cổ mà chạy.

Tiết 37,38 Chủ đề : Các biện pháp tu từ

(Nói quá; Nói giảm nói tránh)

I. KHÁI NIỆM:

II. LUYỆN TẬP:

1/102.

2/108.

2/102.

1/108. Điền các từ ngữ

nói giảm nói tránh sau

đây vào chỗ trống : đi

nghỉ, khiếm thị, chia

tay nhau, có tuổi, đi

bước nữa.

a) Khuya rồi, mời bà đi nghỉ .

b) Cha mẹ em chia tay nhau từ ngày em còn rất bé, em về ở với bà ngoại.

c) Đây là lớp học cho trẻ em khiếm thị .

d) Mẹ đã có tuổi rồi, nên chú ý giữ gìn sức khỏe.

e) Cha nó mất, mẹ nó đi bước nữa, nên chú nó rất thương nó.

a) Khuya rồi, mời bà …

b) Cha mẹ em … từ ngày em còn rất bé, em về ở với bà ngoại.

c) Đây là lớp học cho trẻ em …

d) Mẹ đã … rồi, nên chú ý giữ gìn sức khỏe.

e) Cha nó mất, mẹ nó …, nên chú nó rất thương nó.

Tiết 37,38 Chủ đề : Các biện pháp tu từ

(Nói quá; Nói giảm nói tránh)

I. KHÁI NIỆM:

II. LUYỆN TẬP:

1/102.

2/108.

2/102.

1/108.

3/102. Đặt câu với các thành ngữ dùng

biện pháp nói quá sau đây: nghiêng

nước nghiêng thành, dời non lấp biển,

lấp biển vá trời, mình đồng da sắt,

nghĩ nát óc.

5/103. Viết một đoạn văn hoặc làm

một bài thơ có dùng biện pháp nói

quá.

* Tham khảo :

– Thúy Kiều là người có sắc

đẹp nghiêng nước nghiêng thành.

– Sơn Tinh có tài dời non lấp biển.

– Chuyện ấy còn khó hơn cả việc lấp biển vá trời.

– Tôi đâu phải mình đồng da sắt đâu mà không biết đau.

– Bài tập này khó quá, nghĩ nát óc mà chưa giải ra nữa.

Trường THCS TA�N THANH TA�Y

Tiết 37,38 Chủ đề : Các biện pháp tu từ

(Nói quá; Nói giảm nói tránh)

--- Bài cũ hơn ---

--- Bài mới hơn ---

Suy nghĩ của em về cái chết của Lão Hạc có sử dụng biện pháp tu từ nói quá

Cái chết của lão Hạc không phải là sự manh động, tiêu cực. Lão đã rất bền bỉ, đã gắng để sống: “Luôn mấy hôm, tôi thấy lão Hạc chỉ ăn khoai. Rồi thì khoai cũng hết. Bắt đầu từ đấy, lão chế tạo được món gì, ăn món ấy. Hôm thì lão ăn củ chuối, hôm thì lão ăn sung luộc, hôm thì ăn rau má, với thỉnh thoảng một vài củ ráy hay bữa trai, bữa ốc” mà không được. Bi kịch là thế đấy. Nếu không muốn sống thì lão đã không phải cố duy trì sự sống bằng mọi cách như thế. Lão có thể tự sát ngay sau khi ủy thác cho ông giáo mảnh vườn và tiền làm tang. Dường như, trong mòn mỏi, lão vẫn cố chờ điều gì… Tình cảm lão trao cho con như biển Thái Bình, lão chờ con trai trở về, biết đâu trong những ngày gắng sống ấy nó trở về! Không thể chờ thêm được nữa, cuối cùng (tận đến cuối cùng) thì lão Hạc phải chấp nhận một sự thật của chính mình, để lão không vi phạm lẽ sống của lão: muốn sống mà vẫn tự chết. Tại sao lão tự trọng đến “hách dịch” như thế cơ chứ? Lão có thể cậy nhờ để sống qua ngày cơ mà, dân gian chẳng đã từng nói ” hàng xóm láng giềng tối lửa tắt đèn có nhau” là gì! Đến ngay tiền làm ma cho mình lão còn không động đến nữa là cậy nhờ! Thế mới là lão Hạc. Cậu Vàng chết để có thêm 5 đồng vào 25 đồng thành 30 đồng lão gửi ông giáo làm tang nếu lão có mệnh hệ nào. “Đâu vào đấy” là cay đắng thế ư? Khi con chó phải chết, lão Hạc mong hóa kiếp cho nó; đến khi lão chết, con chó còn là 5 đồng để tiễn đưa hương hồn lão. Cơ cực đến thế là cùng. Chẳng gì khác, xã hội thực dân nửa phong kiến đen tối đã đẩy cuộc sống người nông dân đến đường cùng; cái nghèo khó, cùng cực đã đẩy lão Hạc đến một lựa chọn đau đớn, nghiệt ngã

Nguồn: chúng tôi